بررسی استعاره مفهومی در سوره بقره(رویکرد زبان شناسیِ شناختی)

Authors

حمید صباحی گراغانی

استادیار گروه الهیّات دانشگاه شهید باهنر کرمان احمدرضا حیدریان شهری

استادیار گروه زبان و ادبیّات عربی دانشگاه فردوسی مشهد عبدالرّضا محمّد حسین زاده

استادیار گروه الهیّات دانشگاه شهید باهنر کرمان

abstract

استعاره به خاطر انتزاعی بودن حوزه مذهب، از فراوانی بالایی در قرآن کریم برخوردار است. تا چندی پیش و قبل از پیدایش زبان­شناسی شناختی، استعاره بیشتر به عنوان رویکردی برای زیبایی­آفرینی و روشی برای ابداعات هنری قلمداد می­شد، امّا با طرح نظریه استعاره مفهومی، استعاره، ابزاری برای تفکّر و اندیشه به شمار رفت که در سراسر زندگی بشر جریان دارد و به کمک آن بسیاری از مفاهیم انتزاعی مفهوم­سازی می­شوند. این پژوهش در صدد است تا نشان دهد قرآن کریم، مفاهیم انتزاعی و مجرّد را با چه ساز و کاری، مفهوم­سازی می­کند و قلمرو مبدأ استعاره­های مفهومی تا چه اندازه با تجارب انسان سروکار دارد. این بررسی نشان می­دهد که استعاره در سراسر گفتمان قرآن در سوره بقره حضور دارد و ابزاری است که به کمک آن مفاهیم انتزاعی چون زندگی، زمان، فهمیدن، انفاق و ... مفهوم­سازی می­شوند و معمولاً قلمرو­های مبدأ از حوزه­های ملموس و مرتبط با زندگی بشر انتخاب شده­اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل مفهومی استعاره های نهج البلاغه: رویکرد زبان شناسی شناختی

علوم شناختی دانشی است که به پژوهش درباره ی ذهن می پردازد. محققان علوم شناختی تبیین کارکردهای شناختی و فرایندهای پنهان ذهن را تنها از روش های غیر مستقیمی مانند مطالعه ی زبان ممکن می دانند. از این رو زبان شناسی شناختی از جایگاه ویژه ای در علوم شناختی برخوردار است. در این رویکرد معنابنیاد، یکی از کانونی ترین محورهای مطالعه، استعاره است. جرج لیکاف و مارک جانسون (1980) نظام عظیمی از استعاره های روزم...

15 صفحه اول

بررسی زبان‌شناختی استعاره ی جهتی بالا/ پایین در زبان قرآن رویکرد معنی شناسی شناختی

این مقاله به بررسی زبان‌شناختی استعارة جهتی بالا/پایین در نیمة اول قرآن بر اساس رویکرد معنی شناسی شناختی می­پردازد. عبارات استعاری قرآنی که حاوی کانون های استعاری (مثل: «فوق»، «دون»، «علی»، «اعلی»، «هبط» و غیره) هستند در این عبارات شناسایی شده­اند تا بررسی شود که اولاً: در زبان قرآن، کدام تصورات انتزاعی دینی، با توسل به مفاهیم عینی جهتی بالا و پایین تصورسازی شده­اند؟ ثانیاً، چه ارتباط نظام مندی م...

full text

بررسی استعاره در زبان درد از دیدگاه زبان شناسی شناختی

پایان نامه حاضر به بررسی استعاره های درد در زبان فارسی از دیدگاه زبان شناسی شناختی می پردازد. در زبان شناسی شناختی استعاره نقش مهمی در نظام شناختی بشر دارد و دیگر منحصر به حوزه ادبیات نیست. به طوری که بسیاری از بنیادی ترین مفاهیم در نظام مفهومی ما معمولا از طریق مفاهیم استعاری درک می شود. کوکسس(kovecses)(2002)معتقد است استعاره نه تنها در زبان برای بیان احساسات نفوذ کرده،بلکه نقشی مهم در درک جنب...

15 صفحه اول

استعاره های مفهومی از منظر معنی شناسی شناختی

چکیده پژوهش حاضر به بررسی استعاره های مفهومی در پیکره ای نمونه از زبان فارسی می پردازد. در این پژوهش تلاش شده است تا با بهره گیری از پایگاه داده های زبان فارسی، پیکره ای از متون نوشتاری زبان فارسی معاصر که شباهت بیشتری به زبان روزمره سخنوران دارد، نمونه گیری و سپس استعاره های مفهومی نهفته در آن استخراج گردد. این پیکره نمونه شامل 10 متن از نویسندگان معاصر نظیر «هدایت»، «جمالزاده»، «دانشور»، «آل...

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
نثر پژوهی ادب فارسی

جلد ۱۹، شماره ۳۹، صفحات ۸۵-۱۰۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023